De fa TUTTI TIMBRI uit Rotterdam verkoopt al jaar en dag sets ritmestokjes aan heel verschillende doelgroepen.
Je denkt natuurlijk meteen aan scholen en instellingen voor kinderopvang. Maar ook muziekdocenten uit de wereld van de kinderen met een beperking hebben ons weten te vinden. Kortgeleden kwamen er zelfs bestellingen van muziekdocenten die met demente ouderen werken.
Om die doelgroepen van dienst te zijn hebben we een aantal spelletjes op een rijtje gezet. “Voor elck wat wils”
Bij ritmestokjes denk je natuurlijk aan spelletjes waarin je een ritme gebruikt. Daarnaast zijn er ook veel mogelijkheden om de stokjes te gebruiken in muziekspelletjes waarin een ritme niet van belang is. Waarbij je dus niet in de maat moet meetellen. Die vorm van muziek maken noemen we het maken van soundscapes.
SPELLETJES ZONDER RITME
- Samen spelen! (6 tot 12 jaar)
De groep wordt in paren verdeeld. Ieder paar heeft twee ritmestokjes en een velletje kopieerpapier. De kinderen zitten (staan) tegenover elkaar. Eén kind houdt het papier vast. Op teken van de leiding begint één paar kinderen met trommelen op het papier. Langzaam komen de andere paren kinderen erbij. Bouw het spel af zodat er weer één paar kinderen overblijft. Speel het spel nog een keer waarbij kinderen van rol wisselen. Bespreek met de kinderen hoe je het “mooiste” geluid uit het papier haalt.
Maak met je telefoon een opname en bespreek die met de kinderen. Wat hoor je? Wat kan er beter?
Variaties: trommelen op een stukje karton; trommelen op de onderkant van een kunstdrinkbeker, trommelen op de deksel van een kunststof lunchdoosje; trommelen op de zijkant van een aarden bloempot.
2 Tikken op alles! (4 tot 8 jaar)
Dit is een leuk spelletje voor in het gymlokaal!
Alle kinderen staan in een rij achter elkaar. De leiding voorop. Iedereen heeft twee stokjes. Het is stil! Al tikkend zet de optocht zich in beweging.
Voorafgaand aan deze activiteit heeft de leiding zelf al een onderzoek gedaan in de ruimte. “waar kun je allemaal op tikken?” (grond, muren, houten banken, opgehangen gymnastiekmatten, ruiten, ballen ed).
Met de leiding voorop tikken de kinderen op de oppervlakken waar de leiding op tikt.
Onderweg af en toe stoppen en stokjes in de lucht!! ( betekent stilte voor iedereen, ook monden dicht!)
Afronden van de oefening: de leiding schuift langzaam naar het midden van de ruimte en windt ahw de rij kinderen in een cirkel op. Nog één keer alle stokjes in de lucht. Op aftellen van de leiding laten alle kinderen tegelijk hun stokjes op de grond vallen.
3. Slecht weer! (4 tot 8 jaar)
Ook een spelletje voor in het gymlokaal.
De kinderen verspreiden zich door de ruimte. Iedereen heeft 2 stokjes. Op aanwijzing van de leiding wordt er getikt. Stokjes in de lucht. Vraag: “waar denk je aan bij dit geluid?” De bedoeling is dat kinderen komen met geluide die we kennen uit het weer. Meest voor de hand liggende is natuurlijk regen. Een kort kring gesprek over wat je allemaal kunt horen in een onweersbui. ( Regen, wind, donder en bliksem)
Onze regenbui begint met een paar druppeltjes. Je hoort ze bijna niet. Dat worden er steeds meer. Het volume neemt toe. Misschien is er in de muziekkast van de school wel een bekken en een trom met een vilten klopper. Twee kinderen spelen op aanwijzing van de leiding het gerommel van de donder in de verten (trom) en het geluid van de bliksem (bekken). Met je voeten stampen komt ook in de buurt van het geluid van het gerommel. Wind maakt je door een fluitend geluid met je adem te maken! Neem de hele onweersbui op met je telefoon en bespreek die later met de kinderen.
Afronding: gelukkig wordt het ook langzaam weer mooier weer. De donder, de wind en de bliksem verdwijnen langzaam. Al het getik wordt langzaam aan minder. En als de zon weer gaat schijnen komen de vogeltjes weer tevoorschijn. (fluiten met je mond).
Spelletjes met ritme
4. Geef je ritme door! (6 tot 12 jaar)
Alle kinderen staan verspreid door de ruimte. Iedereen heeft 2 stokjes.
Vooroefening: de leiding speelt (alleen) een eenvoudig ritme Bijv. tik-tiktik-tik-tik. (vierkwartsmaat met op de tweede tel twee achtste tikjes) Met de kinderen oefenen totdat iedereen écht hetzelfde ritme speelt. Dan een iets complexer ritme. Schrijf voorafgaand aan de les voor jezelf een aantal ritmes op en oefen ze zelf!
Spel: de kinderen staan in een kring. De leiding begint met een ritme; het ritme wordt door de kinderen doorgegeven in de kring. Goed opletten dat het ritme hetzelfde blijft. En dat het tempo ook hetzelfde blijft. (kinderen hebben de neiging te gaan versnellen!)
De leiding moet een goede inschatting maken welke moeilijkheidsgraad de kinderen ( en de leiding zèlf) aankunnen.
Tip: hou het voorlopig bij vierkwartsmaat in marstempo (één tel is een halve seconde).
Probeer een vorm te vinden dat de kinderen meelopen op het ritme en zo een “marching band” vormen.
5. Lekker door elkaar spelen!( 8 tot 12 jaar)
In dit spelletje is er aandacht voor het spelen van meerdere ritmes tegelijk.
Om dit spelletjes te kunnen spelen is elementaire kennis van het notenschrift noodzakelijk .Roep zo nodig de hulp van in van één of meerdere collega’s. Oefen ook de kunst van het aftellen: (één-rust- twee-rust- één-twee-drie-vier!)
Verzin tevoren een aantal in elkaar passende ritmes. We gaan uit van vierkwartsmaat met kwartnoten, kwart rusten en achtste noten.
oefening 1:de leiding loopt voorop in de groep en tikt in vieren. De kinderen tikken mee. (hardop tellen helpt!)
oefening 2: de groep wordt in tweeën gesplitst; groep a tikt in vierkwartsmaat; groep 2 tikt twee achtste noten op de 2e en de 4e tel.
oefening 3: nog steeds 2 groepen. groep a tikt op de 1e tel één keer en op de vierde tel twee keer; groep tikt alleen op de 2e, 3e en 4e tel. Oefen deze ritmes met de groepen afzonderlijk voordat je ze samen laat spelen.
oefening over 2 maten: groep a tikt op de 2e, 4e, 6e één keer en op de achtste tel twee keer. Groep b tikt consequent op de 2e, 4e, 6e en achtste tel twee achtste noten. Afzonderlijk oefenen!
HÉÉL VÉÉL PLEZIER!!